نکات اصولی برای برنامه‌ریزی درسی برای دانش‌آموزان
یکی از چالش‌های والدین با شروع سال تحصیلی، مسئله برنامه ریزی روزانه برای فرزندان‌شان است. هدف اصلی از برنامه ریزی انجام تکالیف روزانه دانش‌آموز نیست. هدف اصلی برنامه‌ریزی این است که مسئولیت انجام تکالیف برعهده خود دانش‌آموز باشد. برنامه‌ای که این هدف را محقق نکند فایده ندارد، هرچند که سبب شود فرزند شما هر روز تکالیفش را به موقع انجام دهد. اگر شما به عنوان یک مادر با استفاده از روش غلط برنامه ریزی کنید و جایگاه ناظم را در منزل پیدا کنید، رابطه تان با فرزندتان دچار آسیب می‌شود. و نهایتا مسئولیت انجام تکالیف همچنان با شماست. در صورتی که هدف اصلی برنامه ریزی این است که فرزند شما خودش مسئولیت انجام تکالیفش را بر عهده بگیرد. در این مقاله قرار است به دو اشتباه اساسی در مورد برنامه ریزی اشاره کنیم. همچنین روش درست برنامه ریزی را به شما آموزش خواهیم داد.
- دو اشتباه در برنامه ریزی
- اولین اشتباه در برنامه ریزی این است که به صورت افراطی از روش شرطی سازی استفاده کنید. یعنی بهره مندی کودک ازبخش مورد علاقه تر برنامه را منوط کنید به انجام دادن کارهایی که برای شما مهم تر است مثل تکالیف مدرسه. مثلا به فرزندتان بگویید تا تکلیفت را انجام ندادی، نمی‌توانی کارتون ببینی یا با گوشی بازی کنی. این روش سبب می‌شود انگیزه دورنی فرزند شما برای انجام تکالیف کمتر شود و وظایف خود را فقط با هدف رسیدن به امتیازها و مشوق های بیرونی انجام دهد.
- دومین اشتباه در برنامه‌ریزی این است که در قبال اهمال‌کاری‌ها و تعلل فرزندمان مدام از تنبیه و محرومیت استفاده کنیم. این روش هم مشابه روش بالاست یا به تعبیری لبه دیگر روش شرطی سازی است سبب می‌شود که فرزند ما از ترس و برای اجتناب از پیامدهای منفی که شما در منزل ایجاد می‌کنید تکلیف و وظایفش را انجام دهد.
اتکای صرف به این دو روش که همان روش سنتی پاداش و تنبیه است، روابط شما با فرزندان تان را به چالش می‌کشاند و سبب می‌شود که مدام در حال کنترل‌گری باشید و به جای آنکه مادر خانه باشید، در نقش ناظم ظاهر می‌شوید.
- روش درست برنامه ریزی برای کودکان
در این بخش 7 نکته کاربردی برای برنامه ریزی اصولی و روش‌مند در اختیار شما قرار می‌دهیم تا بتوانید برنامه‌ای کاربردی و منطقی برای فرزندتان بریزید.
2.1. تناسب برنامه با ویژگی‌ها، توانمندی‌ها و علایق فرزندم.
وقتی می‌خواهیم برای فرزندمان برنامه ریزی کنیم باید در جزئیات آن به یکسری از ویژگی‌های بچه‌ها توجه کنیم. مثل اینکه فرزند من چقدر در انجام تکالیف سرعت عمل دارد، چقدر صبر و تاب آوری دارد؟ سرعت نوشتن و خواندن او چگونه است؟ میزان درک مطلبش از مفاهیم ریاضی و سرعت محاسبات ذهنی او چگونه است؟ علاوه بر آن باید به علاقه‌مندی های او نیز توجه شود. از چه بازی‌هایی خوشش می‌آید؟ از چه فعالیت‌هایی (مثل دست‌ورزی، کاردستی، لگو بازی های گوشی) لذت می‌برد؟ توجه به این مولفه‌ها در برنامه ریزی بسیار مهم است زیرا سبب می‌شود ما برنامه‌ای بریزیم که با سرعت و توانمندی فرزندمان تناسب داشته باشد. در غیر این صورت ممکن است برنامه ما برای کودک عذاب آور شود. فقط به این دلیل که به این مسئله توجه نکردیم که او سرعت یادگیری متفاوتی نسبت به دیگران دارد.
2.2. مشارکت دادن فرزندم هنگام برنامه ریزی.
برای برنامه ریزی با کودکتان گفتگو کنید و از او بخواهید در برنامه ریزی و زمان بندی کارها مشارکت داشته باشد. نظر او را بپرسید و فضایی را فراهم کنید تا احساس کند این برنامه محصول مشترک شماست و خود را ملزم به رعایت آن بداند. این کار سبب می‌شود بسیاری از چالش‌های آتی پیش نیاید.
2.3. در برنامه ریزی چیزی را منوط به چیز دیگر نکنید. چه مثبت چه منفی.
سیستم پاداش و تنبیه را کنار بگذارید زیرا جز آسیب به خودباوری و انگیزه ی درونی فرزندتان حاصلی ندارد و فقط به طور مقطعی می تواند کارها را پیش ببرد. سعی کنید روش های دیگر را دنبال کنید.
2.4. به رسمیت شناختن نیاز‌های کودکان.
بچه‌ها در طول سال تحصیلی مثل ایام تابستان نیاز به تفریح، بازی و وقت گذراندن با دوستان و خانواده دارند. شما باید این موارد را به رسمیت بشناسید و مستقل از اینکه فرزندتان تکالیف و مسئولیت‌هایش را به درستی انجام می‌دهد یا خیر، باید برای این نیازها سهم وجایگاهی قائل شوید.
2.5. به بچه ها حق انتخاب بدهید.
سعی کنید در مورد جزئیات برنامه دو یا سه پیشنهاد منطقی را پیشنهاد دهید و ازبچه ها بخواهید از بین دو یا سه گزینه یکی را انتخاب نمایند. شما پیشنهاد دهنده باشید. به گونه ای که تمام پیشنهادات منطقی و مطابق با اهداف برنامه ریزی باشد و بچه ها انتخاب گر. این چنین می‌توان انتظار بیشتری از بچه ها داشت که به قوانین و ضوابط برنامه پایبند بمانند.
2.6. اجازه بدهید اولین ناظر برنامه خود بچه ها باشند.
بعد از برنامه ریزی و زمان اجرا حواستان باشد که در نقش ناظم فرو نروید. این طور نباشد که مدام تذکر بدهید و بازخواست کنید. مسئولیت دنبال کردن برنامه و استمرار آن را نیز بر عهده کودک بگذارید. در کنار او به عنوان یک حامی قرار بگیرید اما سعی نکنید تا کنترل کل فرآیند را بر عهده بگیرید.
2.7. برای بچه‌ها حتما مسئولیت‌هایی را مستقل از برنامه درسی و مدرسه در نظر داشته باشید.
مسئولیت هایی متناسب با توان بچه ها و مرتبط با کار منزل مشخص کنید و در سبد پیشنهاداتان قرار دهید. مثل کمک به انجام برخی امور مثل جمع کردن اتاق و پاک کردن سفره و… . سهم این موارد را هم در برنامه ریزی روزانه در نظر داشته باشید.
دیدگاهتان را بنویسید